یکی از جذابترین قسمتهای سفر ، خرید سوغاتی و بازدید از بازار هر شهر و دیاری است. هر شهری بستگی به اقلیم و شرایط زندگی مردم آن صنایع دستی متفاوت و عادات غذایی ویژه خود را دارند. یکی از راه ها برای اینکه سفری مفید و لذت بخش داشته باشیم ، شناخت سوغات و صنایع دستی آنهاست.
استان یزد یکی از مهم ترین استان های کویری ایران است که با پیشینه دیرین فرهنگی ، دارای هنرهای دستی اصیل چندین هزار ساله است. عمده ترین صنعت دستى این استان، فرش بافى و ترمه بافی و بافته های دیگر است.
با ما به شهر یزد برویم...
دست بافته ها و صنایع دستی
هنر شعربافی با رشته‌های مختلف خود به وسیله دستگاه‌های چوبی انجام می شود که به اقتضای نوع تولید در ابعاد مختلف طراحی و ساخته می‌شود. محصولات شعربافی متنوع و گوناگون و به شرح زیر می‌باشند:
پارچه ترمه از لحاظ نقش و بافت و مواد اولیه متنوع است. ترمه از ابرشیم و کرک نازک تولید می شود. شال چارقدی، شال بندی ریا ، شال راه راه ، شال یزدی ، شال کشمیری و… از انواع ترمه های تولیدی یزد است.
زری بافی سابقه ای دیرینه دارد و بافت آن به دوره ساسانیان می رسد. ماده این هنرابریشم طبیعی است.
مخمل
در بافت مخمل از ابریشم طبیعی استفاده می‌شود.
شمد
شمد نوعی پارچه نازک است که در بافت آن نخ پنبه یا ابریشم مصنوعی بکار رفته و در فصل تابستان به عنوان روانداز از آن استفاده می‌کنند. شمد اغلب دارای نقش‌های ساده به صورت چهارخانه است.
چادرشب
در شهرستان یزد ، اردکان و بخش زارچ می‌بافند. معمولاً دو نوع چادرشب که نوع اول آن نازک و منقوش است و به نام چادرشب رختخواب پیچ معروف است و نوع دوم آن ضخامت بیشتری دارد و چادرشب صحرایی نام دارد و برای حمله علوفه و محصولات کشاورزی استفاده می‌شود و دارای نقش‌های راه راه است.
زیلوبافی :
زیلو از زیراندازهای معروف استان یزد بوده و یکی از مناسب ترین و بادوام‌ترین کف پوش‌ها به ویژه برای مناطق کویری است. مرکز تولید زیلو شهرستان میبد است.
قدمت زیلو بافی در این شهر به دوره پیش از اسلام می‌رسد و قدیمی‌ترین زیلو در مسجد جامع میبد است. زیلو از نخ پنبه‌ای بافته می‌شود و طرح‌ها و نقش‌های آن معمولا به آبی و سفید است و گاهی از قرمز و نارنجی و سبز نیز استفاده می‌شود. زیلوهای مرغوب به نام زیلوی نفتال شهرت دارند.
ماده اولیه این پارچه ابریشم طبیعی بوده است اما در حال حاضر در بافت آن از نخ ویسکوز استفاده می شود . در حال حاضر ایکات ( دارایی ) را تنها می توان در کارگاههای محدود شهر یزد مشاهده کرد.
در مورد وجه تسمیه آن گفته می شود نام دارایی از آن جهت برای آن مصطلح شده که در قدیم این پارچه جهیزیه هر عروس و جز وسایل سرمایه ای او بوده است به این دلیل به آن دارایی گفته اند و چون اشخاصی که این نوع پارچه را می‌خریدند ثروتمند بوند به این سبب به آن دارایی می‌گفتند. ویژگی خاص پارچه های دارایی نوع نقش آن است. پارچه زیبا و رنگارنگ دارایی با رنگهای گرم و پرشوری مانند زرد ، سبز ، قرمز و بنفش است.
سفال و سرامیک
در اصطلاح محلی به تولیدات سفال « کواره » می‌گویند. میبد تولید کننده عمده سفال در استان یزد است و با نقش‌های اصیل مرغ و ماهی و خورشید خانم ، شهرت دارد. کواره‌های ساخت میبد اساساً سه گونه سفال ساده بدون لعاب ، سفال لعاب‌دار و کاشی و سرامیک است.
و اما هیجان انگیزترین و دلچسب ترین قسمت این سفر خرید شیرینی های بی نظیر و خوش طعم و بوی یزد است. شهرستان یزد ، به علت نوع اقلیم و منطقه جغرافیایی خاص آن ، دارای زمستان‌های سرد و نسبتاً مرطوب و تابستان‌های گرم و طولانی و خشک است. به همبن علت در تابستان گرم ، خشک و طولانی با انواع آش‌ها و زمستان سرد را با انواع غذاهای شیرین و شیرینیجات معروف خود پشت سر می گذارند.
انواع شیرینی:
باقلوا ( لوز پسته ، لوز بادامی یا بیدمشک ، لوز نارگیلی ، لوز مخلوط دورنگ ، لوز ترحیمی ) ، کیک یزدی ، کیک تخته‌ای ، حاجی بادام ، نان برنجی ، نان پنجره‌ای ، قطاب ، پشمک ، سوهان آردی ، حلوا ارده و...
غذاهای سنتی یزدی
یکی از غذاهای خوشمزه و سنتی یزد قیمه نخود است. اکثر گردشگران یک وعده ناهار خود را قیمه نخود سفارش می دهند و از طعم و عطر آن لذت می برند.
